Vieiros

Ninguén ten a exclusiva da tradición, idea volátil coma ela soa. Hai mil quiñentos anos apareceron por acó uns señores rarísimos, monoteístas, empeñados en que a auga das fontes, lonxe de curar, era un terminal satánico (Deus e o Demo estaban en todos os sitios) do que cumpría gardarse. Pouco despois decidiron que un Apóstolo sen cabeza levaba séculos enterrado en Iria. Foilles moi ben. No das fontes demoníacas, a verdade, tiveron menos éxito.

    Por Defuntos a xente ármase de lixivia e flores. Vai ao cemiterio e lava as lápidas familiares ata que quedan branco nuclear. Creo que foi Marcial Gondar no imprescindible Romeiros do Alén quen recolleu testemuños dunha tradición perdida hai só décadas, a de utilizar velas –flores non- para conmemorar os mortos. Pero rosas e crisantemos xa parecen de sempre, coma A Rianxeira, e se cadra dentro de cincuenta anos iso que chaman Samaín, así, con til no i, culmina a esixencia dunha tradición acorde co capitalismo serodio.

Así que estaría a tradición popular, cousa de aparencia pobre, proteica e vital coma unha tortilla de Cacheiras, e despois a tradición internacionalmente recoñecida, de tintura irlandesa (neste caso) e codia homologada polos Estados Unidos. A tal fórmula parece máis admisible aos mesmos rapaces secretamente acomplexados de naceren nunha familia na que, un supoñer, a avoa fura cabazas e bota aspiracións faringais desde os Ancares ata Fisterra.

Os pobos colonizados reproducen a dependencia sen se dar moita conta, ás veces incluso cando tratan de ceibarse dela mediante símbolos. E cren estar proxectando a súa imaxe aínda que dentro do espello soñado, coma na televisión, viva un poltergeist (en galego trasno). O espello ten que ser caro, figurar no Canon Universal dos Espellos. Despois dinse con alivio: “Velaí tes. Eu era ese Outro”. Élles un Outro de calidade (histórica, cultural, lingüística...) contrastada, unha imaxe que vén de lonxe. Porque cerca está o real: que horror. O Canon Universal ordena hoxe tirar rendemento das vellas identidades, para adquisición e gozo do turista. Pouco estraña daquela que o invento do Samaín (sic) acabe converténdose en folclore.